Tantniś krzyżowiaczek (Plutella xylostella) jest jednym z najbardziej groźnych szkodników warzyw kapustnych. Szczególnie szkodliwe jest pierwsze pokolenie tego szkodnika.
Niestety w ostatnich sezonach tantniś występuje bardzo licznie, a największe uszkodzenia roślin możemy zaobserwować w ciągu pierwszych tygodni po posadzeniu rozsady na miejsce stałe. Dlatego tak ważny jest monitoring występowania tego szkodnika przy użyciu pułapek feromonowych już od przełomu maja i czerwca.
Tantniś krzyżowiaczek to niewielki, brązowy motyl o długości ok 9 mm i rozpiętości skrzydeł ok. 15 mm. Jego samice składają żółte, lekko spłaszczone jaja długości około 0,45 mm pojedynczo lub po kilka sztuk na dolnej stronie liści wzdłuż nerwów. Szkodliwe są gąsienice, które osiągają do 12 mm długości. Ich ciało jest jasnozielone, segmentowane i pokryte drobnymi szczecinkami. Zaniepokojone gąsienice wykonują gwałtowne ruchy, charakterystycznie wyginając ciało. Poczwarka długości ok. 6 mm, w luźnym, siateczkowatym oprzędzie, początkowo barwy różowawo-białej, a przed wylotem motyla brązowej.
Zarys biologii
- W ciągu roku pojawiają się 3-4 pokolenia.
- Zimują poczwarki w siateczkowatych kokonach na resztkach roślin uprawnych lub chwastach.
- Pierwsze motyle pojawiają się w kwietniu. Samice składają jaja początkowo na chwastach
z rodziny kapustowatych np. gorczycy polnej, a kolejnego pokolenia na warzywach kapustnych. - Gąsienice pierwszego pokolenia pojawiają się już w czerwcu, a kolejnych pokoleń – w lipcu oraz w sierpniu lub wrześniu, a w przypadku pojawienia się czwartego pokolenia nawet
w październiku
Uszkodzenia
Młode gąsienice początkowo żerują wewnątrz liści, a starsze zeskrobują skórkę i miękisz liścia,
w wyniku czego powstają tzw. „okienka”. Z czasem w miejscu uszkodzeń tworzą się dziury. Szkodnik jest szczególnie groźny dla młodych roślin, ze względu na możliwość uszkodzenia stożka wzrostu, co w następstwie prowadzi do niezawiązywania główek czy róż.
Warto wiedzieć !
- W ostatnich latach obserwujemy gradację tego szkodnika, w związku z czym powoduje on bardzo duże szkody.
- Gąsienice tantnisia są najbardziej groźne dla wczesnych odmian warzyw kapustowatych.
- W celu uchwycenia początku nalotu szkodnika na plantacje warzyw, warto umieścić na brzegu pola pułapki feromonowe – Deltastop. Taki monitoring pozwala określić jak duża jest presja ze strony szkodnika oraz pomaga wyznaczyć najbardziej optymalny termin zabiegu ochronnego. Jest to szczególnie ważne kiedy decydujemy się na biologiczne środki o działaniu żołądkowym, do których należy Lepinox® PLUS.
Lepinox® PLUS jest skutecznym środkiem przeznaczonym do zwalczania gąsienic tantisia krzyżowiaczka oraz innych motyli w uprawach warzyw kapustnych. Na roślinie działa powierzchniowo. Zawiera naturalnie występującą na roślinach oraz w glebie bakterię Bacillus thuringiensis subsp. kurstaki, szczep EG 2348. Bakterie te wytwarzają krystaliczne białka, które aktywowane są w przewodzie pokarmowym gąsienic. Zainfekowane gąsienice zaraz po spożyciu bakterii przestają żerować i giną w ciągu 72 godzin. Z czasem kurczą się i przybierają ciemną barwę.
Decydując się na biorozwiązania w ochronie warzyw kapustnych przed gąsienicami warto pamiętać o następujących kwestiach:
- Lepinox® PLUS ma działanie żołądkowe, dlatego aby dobrze zadziałał powinien być dokładnie naniesiony na powierzchnię liści, tak aby ciecz dotarła do gąsienic, które żerują na spodniej stronie liści oraz tych ukrytych w stożkach wzrostu.
- Najwyższa skuteczność występuje w zwalczaniu wczesnych stadiów larwalnych.
Z tego względu optymalnym terminem stosowania jest okres tuż przed lub na początku wylęgania się gąsienic z jaj.
- W celu uchwycenia początku nalotu szkodnika na plantacje warzyw i ustalenia optymalnego terminu zabiegu warto zastosować pułapki feromonowe.
- W celu lepszego pokrycia liści zalecane jest łączne stosowanie Lepinox® PLUS
z adiuwantem. - Zabieg zaleca się wykonać wieczorem.
- W zależności od warunków pogodowych środek zwykle pozostaje na roślinie ok. 10 dni.
- Zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania to 1 kg/ha (ilość wody: 300 – 500 l/ha).
- W przypadku wystąpienia opadów do 48 h po aplikacji, zabieg należy powtórzyć.
- Nie należy mieszać środka z produktami o silnie alkalicznym pH lub o działaniu bakteriobójczym.
- Optymalne pH mieszaniny powinno wynosić od 5 do 8.
Lepinox® PLUS jest zarejestrowany w uprawach warzyw kapustnych (kapusta głowiasta, kalafior, brokuł w gruncie) do zwalczania piętnówki kapustnicy, tantnisia krzyżowiaczka i bielinka kapustnika.
Katarzyna Woszczyk
specjalista ds. biologicznej ochrony roślin Biocont
